การทำที่สุดแห่งกองทุกข์



การทำที่สุดแห่งกองทุกข์

ภิกษุทั้งหลาย ! ไม่เศร้าโศกถึงอดีต ไม่คิดถึงอนาคต กำหนดอยู่กับปัจจุบัน เพราะเหตุนั้นผิวพรรณจึงผ่องใส เพราะคิดถึงอนาคต เศร้าโศกถึงอดีต ด้วยเหตุนี้ภิกษุทั้งหลาย ผู้เขลาจึงซูบซีด เหมือนต้นอ้อสด ที่ถูกถอนขึ้นแล้วฉันนั้น

การทำที่สุดแห่งกองทุกข์ คือ การละราคานุสัย การบรรเทาปฏิฆานุสัย และการถอนอวิชชานุสัยได้ อริยสาวกผู้สดับ เห็นอยู่อย่างนี้

ย่อมเบื่อหน่าย ในจักขุ(ตา) โสตะ(หู) ฆานะ(จมูก) ชิวหา(ลิ้น) กาย และมโน(ใจ)

ย่อมเบื่อหน่าย ในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ(เครื่องถูกต้องสัมผัสกาย) และธรรมารมณ์

ย่อมเบื่อหน่าย ในจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ และมโนวิญญาณ

ย่อมเบื่อหน่าย ในจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส

ย่อมเบื่อหน่าย ในสุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุขเวทนา ย่อมเบื่อหน่าย แม้ในตัณหา เมื่อเบื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัด เพราะคลายกำหนัด จิตย่อมหลุดพ้น

ธรรมที่ “ควรกำหนดรู้ ” ด้วยปัญญาอันยิ่ง คือ อุปาทานขันธ์ 5

ธรรมที่ “ควรละ” ด้วยปัญญาอันยิ่ง คือ อวิชชา, ภวตัณหา

      ธรรมที่ “ควรเจริญ” ด้วยปัญญาอันยิ่ง คือ สมถะ, วิปัสสนา
      ธรรมที่ “ควรทำให้แจ้ง” ด้วยปัญญาอันยิ่ง คือ วิชชา, วิมุตติ